www.fae.pl - Publikacje

Pomimo kilku spektakularnych klęsk w Syrii i północnym Iraku oraz eliminacji kluczowych osób ze ścisłego kierownictwa Państwa Islamskiego (IS) w 2016 r., zdolności operacyjne europejskich ekspozytur kalifatu nadal pozostają na dość wysokim poziomie. Zarówno dobrze zakamuflowane i zorganizowane komórki, jak również tzw. samotne wilki są w stanie nadal przeprowadzić proste, aczkolwiek niezwykle skuteczne ataki. Potwierdzają to zamachy w Belgii, Francji i Niemczech, państwach, które obok Wielkiej Brytanii znajdują się na głównej liście celów islamskich radykałów. Należy jednak pamiętać, że oprócz dużych i liczących się w UE i NATO państw, posiadających globalne interesy, zagrożone są również państwa o znacznie mniejszym potencjale (casus Belgii). Wśród tej grupy znajduje się pomijana dotychczas przez media i ekspertów Austria, na terytorium której aktywnie działają werbownicy IS, żyją duże diaspory muzułmańskie, a także istnieją poważne napięcia związane z niedawnym kryzysem migracyjnym. Wydarzenia z pierwszych tygodni 2017 r. potwierdzają zatem bardzo poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa wewnętrznego Austrii.

 Konflikt w Syrii wkracza właśnie w szósty rok, czyniąc go tym samym jedną z najdłuższych (i najkrwawszych) wojen toczonych współcześnie na Bliskim Wschodzie. Choć sytuacja strategiczna w Syrii jest obecnie znacznie bardziej klarowna, niż jeszcze rok czy dwa lata temu, to wciąż nie sposób nawet z dużym przybliżeniem określić, kiedy wojna ta może dobiec końca. Mnogość zaangażowanych w ten konflikt podmiotów i aktorów – tak z samego regionu, jak i spoza niego – sprawia, że wojna syryjska już dawno stała się nieprzewidywalną i w istocie niesterowalną. Sprawia to, że konflikt w tym kraju należy do kategorii wojen przewlekłych, które muszą wypalić się samoistnie, a wszelkie interwencje z zewnątrz – tak militarne, jak i dyplomatyczne – choć formalnie mające na celu zakończenie tej wojny, to w istocie jedynie „dolewają oliwy do ognia”. Jak zatem kształtuje się sytuacja strategiczna w i wokół Syrii na początku szóstego roku wojny i jakie są szanse choćby na zmniejszenie cierpień (o ich zakończeniu nie wspominając) milionów Syryjczyków, wciągniętych w tryby wielkiej geopolityki ?

W 2016 r. Republika Federalna Niemiec – obok Francji i Wielkiej Brytanii – należała nadal do państw UE o największej liczbie rodzimych dżihadystów zaangażowanych w działalność terrorystyczną na terytorium Syrii i północnego Iraku. Pomimo przejęcia inicjatywy strategicznej przez siły koalicji antyislamskiej (m.in. zdobycie 16 października 2016 r. miasta Dabik i kontynuowania przez siły iracko-kurdyjskie ofensywy na Mosul), zdolności operacyjne tzw. Państwa Islamskiego (IS) na kontynencie europejskim, w tym w RFN, w minionym roku pozostawały na bardzo wysokim poziomie. Wynikało to przede wszystkim ze zaktywizowania przez propagandę IS i Al-Kaidy setek muzułmanów w Europie Zachodniej, gotowych do przeprowadzenia prostych (pod względem organizacyjnym i wykorzystanych środków), lecz niezwykle skutecznych ataków terrorystycznych na Starym Kontynencie. 

Ostatnie dwa tygodnie 2016 roku przyniosły nie tylko kolejne tragiczne w skutkach zamachy terrorystyczne: w Niemczech (12 grudnia) i Turcji (noc sylwestrowa z 31 grudnia/1 stycznia 2017), ale też związane z tymi wydarzeniami liczne zagadki i wątpliwości co do taktyki Państwa Islamskiego (IS). Choć IS wzięło na siebie odpowiedzialność za oba ataki, to wciąż mnożą się liczne znaki zapytania dotyczące nietypowego modus operandi sprawców. Czy przebieg obu tych zamachów – największych i najkrwawszych w ostatnim czasie poza regionem bliskowschodnim – może być dowodem na ewolucję taktyki działania struktur i zwolenników IS, czy też może ataki te były operacjami podjętymi przez siły/podmioty trzecie pod „fałszywą flagą”, w obu przypadkach pod czarnym sztandarem kalifatu?

W 2016 r. na terytorium RFN zostały przeprowadzone trzy duże zamachy terrorystyczne, z których szczególnie krwawy miał miejsce w Berlinie w dniu 19 grudnia 2016 r. Były to pierwsze poważne ataki przeprowadzone przez osoby motywowane ideologią globalnego dżihadu od marca 2011 r., kiedy to na lotnisku we Frankfurcie nad Menem 21-letni imigrant z Kosowa Arida Uka zaatakował autobus z amerykańskimi żołnierzami powracającymi z Afganistanu do swoich jednostek macierzystych w Wiesbaden i Ramstein1.