www.fae.pl - Publikacje

„Problem z kultem Ataturka polega na tym, że pozwolił on wojsku i sekularnemu establishmentowi ubrać naród w kaftan bezpieczeństwa. Więcej troski i uwagi trzeba było poświęcić stworzeniu silniejszego społeczeństwa obywatelskiego, a nie traktować naród jak dziecko.”

Wielu komentatorów i publicystów podpisałoby się zapewne pod ww. cytatem jeszcze jakiś czas temu, niemniej trzeba zauważyć, że niedawne wydarzenia, jakie miały miejsce w czerwcu i w lipcu 2013 r. w wielu miastach Turcji, a których punktem zapalnym były demonstracje na stambulskim placu Gezi, każą spojrzeć na kwestię dojrzałości społecznej Turków w zupełnie inny sposób. Można pokusić się o stwierdzenie, że na przestrzeni kilku ostatnich dziesięcioleci w kraju nad Bosforem, wraz ze wzrostem świadomości społecznej, wykształciło się także społeczeństwo obywatelskie. Co więcej, i co ciekawe, w przypadku Turcji można mówić o zmianie mentalności, co wydawało się niemożliwe biorąc pod uwagę spuściznę imperium osmańskiego.

Drugą kadencję w Białym Domu prezydent Barack Obama dedykuje redukcjom strategicznych i taktycznych zbrojeń nuklearnych, nieproliferacji broni nuklearnej oraz przeciwdziałaniu terroryzmowi nuklearnemu. Na kanwie postępującego ochłodzenia na linii Waszyngton-Moskwa, najtrudniejszym wyzwaniem dla administracji USA będzie zainteresowanie dalszymi cięciami Rosji. Obama musi się ponadto zmierzyć z trudnościami natury wewnątrzpolitycznej i utrzymaniem lojalności sojuszniczej. Mając wzgląd na te ograniczenia, uzasadnionym wydaje się pytanie o szanse na realizację ogłoszonych tych planów.

Korea Północna i Iran to państwa, które od czasu raportu komisji Rumsfelda (1998 r.) najsilniej oddziałują na amerykańską politykę i koncepcję obrony antyrakietowej. Efektem zmiany oceny zagrożenia koreańskiego była ogłoszona 15 marca b.r. decyzja o zaprzestaniu prac na pociskiem SM-3 Block IIB, a tym samym o odejściu od IV etapu European Phased Adaptive Approach (EPAA) oraz przeznaczaniu zaoszczędzonych w ten sposób środków na budowę w bazie Fort Greely (Alaska) 14 dodatkowych stanowisk startowych pocisków Ground Based Interceptors (GBI). Zmiana oceny zagrożenia irańskiego może przynieść skutek może nawet bardziej znaczący.

Pograniczny charakter Chorwacji, w kontekście geopolitycznym, opierał się w przeszłości na relacji Północ – Południe, jednak wraz z wejściem tego kraju do Unii Europejskiej, charakter ten zmienił się wyraźnie na relację Zachód – Wschód. Warto prześledzić, jak doszło do tego istotnego przewartościowania w geopolityce najmłodszego stażem członka UE.

Z opublikowanych w czerwcu 2013 roku badań niemieckiej opinii publicznej, przeprowadzonych przez Instytut Spraw Publicznych i Fundację Bertelsmanna wynika, że aż 70 proc. Niemców pozytywnie ocenia stosunki polsko-niemieckie. Po raz pierwszy w historii wynik ten dorównał ocenom polskim. Mimo że w ostatnich latach można zaobserwować znakomitą wręcz współpracę Warszawy i Berlina na poziomie regionalnym, międzyrządowym jak i europejskim, są obszary w stosunkach polsko-niemieckich, w których porozumienie brzmi dość abstrakcyjnie. Do takich niewątpliwie należy kwestia zwrotu dóbr kultury polskiej zrabowanych przez Niemców podczas II wojny światowej. Kością niezgody we wzajemnych relacjach są również niemieckie dobra kultury, które pozostały na terytorium Polski w wyniku przesunięcia granic. Sztandarowym przykładem są oczywiście zbiory byłej Pruskiej Biblioteki Państwowej, popularnie zwane Berlinką oraz kolekcja samolotów marszałka Rzeszy Hermanna Göringa.