www.fae.pl - Publikacje

W dniu 5 grudnia tego roku wygasa Układ o Redukcji Zbrojeń Strategicznych (START I), podpisany pomiędzy Związkiem Radzieckim i Stanami Zjednoczonymi w 1991 roku. USA i Rosja prowadzą obecnie rozmowy nad nowym porozumieniem. Jakie są szanse
jego wypracowania przed końcem roku?

Kluczem do rozwiązania przynajmniej niektórych z geopolitycznych wyzwań stojących przed UE jest członkostwo Turcji w Unii Europejskiej. Pobodnie jak Ukraina, również i Turcja stanowi słynny „sworzeń geopolityczny”, umożliwiający w długiej perspektywie realny wpływ na militarne i polityczne wydarzenia w zapalnych punktach świata. Tym samym umożliwiłoby to również odwrócenie wielu obecnych niekorzystnych dla UE trendów geopolitycznych.

Sytuacja na Ukrainie, w Mołdawii i na Białorusi pokazuje, iż WNP jako regionalne ugrupowanie polityczno-wojskowe na czele z Moskwą w kontekście bezpieczeństwa w regionie nie sprawdziła się. Jest to skutek błędnych, aczkolwiek świadomych założeń Rosji. Bezpieczeństwo poszczególnych członków Wspólnoty jest ważne dla niej o tyle, o ile dotyczy jej żywotnych interesów politycznych, wojskowych i gospodarczym w danym państwie. Niejednokrotnie, tak jak w przypadku Mołdawii i Gruzji, polityka wobec WNP jest siłą destabilizującą i źródłem działań separatystycznych. Co więcej, zeszłoroczna interwencja w Gruzji pokazała, że Rosja nadal stanowi zagrożenie dla suwerenności państw WNP, które chcą samodzielnie decydować o wyborze kierunku rozwoju.

 

Od wielu miesięcy globalny kryzys finansowy oraz jego skutki dla realnej gospodarki są głównym tematem debat i zmartwień zarówno polityków i ekonomistów, jak i zwykłych obywateli. W miarę pojawiania się kolejnych danych makroekonomicznych i kwartalnych raportów firm, sytuacja coraz częściej porównywana jest z rozpoczętym w 1929 roku Wielkim Kryzysem. Jednak o ile dla Stanów Zjednoczonych, krajów Unii Europejskiej czy Japonii zwiększenie bezrobocia, spadek produkcji i wejście w okres recesji jest doświadczeniem bolesnym, ale mieszczącym się w logice fluktuacji wzrostu gospodarczego, dla Chin kryzys jest czymś więcej. Stanowi on poważne zagrożenie dla wewnętrznej stabilności państwa.

 

Zgodnie z przewidywaniami sprzed kilku miesięcy w regionie Azji Południowej utrzymuje się wciąż wyraźny trend wzrostowy w zakresie aktywności struktur Al-Kaidy. Poziom rozwoju ugrupowań islamskich ekstremistów – skupionych wokół dawnego kadrowego „rdzenia” Al-Kaidy, działającego na pograniczu afgańsko-pakistańskim – ponownie osiąga etap, w którym są one w stanie przenieść swą aktywność poza dotychczasowy lokalny lub regionalny obszar działania. Organizacja bin Ladena, wykorzystując sprzyjającą koniunkturę geopolityczną w regionie afgańsko-pakistańskim, odzyskała zdolności do planowania i przeprowadzania operacji terrorystycznych w skali strategicznej. W tej sytuacji nie dziwi więc, od kilku miesięcy napływają informacje, wskazujące na możliwość przeprowadzenia przez Al-Kaidę dużego, spektakularnego zamachu terrorystycznego (bądź całej serii ataków) na cele położone bezpośrednio w Europie lub też związane z krajami europejskimi, a znajdujące się w Azji Południowej albo na Bliskim Wschodzie.