www.fae.pl - Publikacje

Gdy Barack Obama obejmował rok temu stanowisko prezydenta Stanów Zjednoczonych, otwarcie zapowiedział dalsze kontynuowanie wojny z islamskim ekstremizmem i terroryzmem, choć z zastosowaniem nieco innych metod niż jego poprzednik. Podkreślał też jednocześnie, że wysiłki w walce skupione zostaną tam, gdzie Al-Kaida jest szczególnie aktywna i gdzie planowane są bezpośrednie ataki na obywateli i interesy USA. O tym, że administracja USA bardzo szybko będzie zmuszona wdrożyć w życie swe zapowiedzi, zdecydowały jednak konkretne względy, w tym zwłaszcza bardzo szybki rozwój zdolności operacyjnych i planistycznych Al-Kaidy (w skali globalnej) oraz umacnianie się jej struktur w regionie bliskowschodnim.

Wbrew niedawnym nadziejom na poprawę sytuacji wewnętrznej w Turcji, koniec roku 2009 przyniósł jednak dla tego kraju przykrą niespodziankę. Grudniowa decyzja tureckiego Trybunału Konstytucyjnego o delegalizacji prokurdyjskiej partii DTP
jest silnym ciosem dla rozpoczętego w 2009 roku na szerszą skalę procesu pokojowego, mającego na celu rozwiązanie „problemu kurdyjskiego”. Skutki tej decyzji grożą także poważną destabilizacją sytuacji politycznej w całym kraju.

Opracowanie „Zarys głównych problemów strategicznych w przestrzeni euroatlantyckiej” jest przeglądem spraw ważnych z punktu widzenia Polski, Europy i świata. Główne jego wątki zostały wskazane podczas dyskusji eksperckiej, przeprowadzonej w Fundacji Amicus Europae w dniu 21 października 2009 roku, poświęconej najważniejszym aktualnym problemom międzynarodowym w strefie euroatlantyckiej.
Niniejsze opracowanie odsyła jednocześnie w wielu miejscach do wcześniejszych analiz i opracowań Fundacji Amicus Europae, przygotowanych przez grono ekspertów współpracujących z Fundacją. W ten sposób przekazywany dziś w ręce Czytelnika materiał podsumowuje także dwa lata pracy Zespołu Analiz Fundacji Amicus Europae. Mamy nadzieję, że taka formuła pozwoli osobom szerzej zainteresowanym daną tematyką na łatwe sięgnięcie po lekturę uzupełniającą, znajdującą się w bogatym dorobku analitycznym Fundacji.

Podpisanie przez Turcję i Armenię w dniu 10 października 2009 roku protokołów, które stanowią pierwszy krok na drodze ku normalizacji stosunków dyplomatycznych, tworzy fundament pod nową architekturę geopolityczną w regionie Kaukazu Południowego. Konflikt turecko-ormiański jest bowiem nierozerwalnie związany z ormiańsko-azerskim sporem o Górski Karabach. Zbliżenie na linii Ankara-Erewan doprowadziło jednocześnie do szczególnego zaniepokojenia władz Azerbejdżanu, jako że do tej pory Turcja wyraźnie stawała po stronie Baku w sprawie konfliktu karabaskiego.

Kryzys, który dotknął Unię Europejską, w ciągu ostatnich miesięcy odcisnął swoje piętno także na społecznych i politycznych aspektach jej funkcjonowania. Odsłonił niedostrzegane wcześniej problemy, z którymi należy się zmierzyć, aby w przyszłości proces integracji przebiegał bez przeszkód. Kryzys stał się dla Unii szansą na dostrzeżenie systemowych niedoskonałości, których wyeliminowanie może przynieść jej długofalowe korzyści.