www.fae.pl - Publikacje

Mijająca w tym miesiącu jedenasta rocznica uzyskania przez Polskę członkostwa w Sojuszu Północnoatlantyckim zbiega się z intensyfikacją prac nad nową koncepcją strategiczną NATO. To dobry moment, aby pochylić się nad aktualną sytuacją w Sojuszu, w tym zwłaszcza nad jego kondycją jako militarnej organizacji obronnej. Czy obecnie państwa członkowskie Sojuszu rzeczywiście prezentują – jak ponad pół wieku temu – jednolitą całość pod względem interesów strategicznych, oceny rzeczywistości międzynarodowej i aktualnych zagrożeń? Czy Sojusz może przetrwać jako efektywna struktura bez tej wewnętrznej spójności?

Dwa lata po ogłoszeniu przez prištiński parlament deklaracji niepodległości byłej serbskiej prowincji, sytuacja w Kosowie nadal daleka jest od normalności. I choć wskaźniki ekonomiczne mogą napawać pewnym, daleko idącym optymizmem, to geopolityczna pozycja nowego państwa coraz bardziej się pogarsza.

Choć nie znamy jeszcze pełnych i ostatecznych wyników wyborów parlamentarnych w Iraku z 7 marca br., to bez wątpienia już teraz można uznać je za sukces. Wyniki tych wyborów przesądzą o kształcie układu sił i relacjach między szyitami a sunnitami na najbliższe lata, a tym samym – o przyszłości Iraku.

Wraz z upadkiem świata dwubiegunowego stało się jasne, że zwycięzcą zimnej wojny, poza Stanami Zjednoczonymi, zostało z pewnością NATO. Sojusz Północnoatlantycki, o czym zdajemy się dzisiaj zapominać, został powołany w pierwszym rządzie jako instrument odstraszania i powstrzymywania ekspansji ZSRR w Europie. Sukces w tym aspekcie był zatem niepodważalny. Sojusz, z czołową rolą Stanów Zjednoczonych, na początku ostatniej dekady XX wieku stanął przed zupełnie nową rolą – do tego w całkowicie odmiennym środowisku bezpieczeństwa międzynarodowego. Sojusz Północnoatlantycki znalazł się w potrzasku nowego paradygmatu polityki międzynarodowej. Z paktu o znaczeniu przede wszystkim militarnym, gwarantującym niepodzielność bezpieczeństwa na obszarze transatlantyckim, Sojusz zaczął przeistaczać się w forum polityczne – czy niekiedy nawet klub dyskusyjny – gdzie wspólne wartości i ich klarowność zaczęły schodzić na drugi plan.

Ostatnie lata przyniosły wielu państwom europejskim, a także samej UE, ożywioną dyskusję na temat przyszłości i kształtu imigracji, a w szczególności tego, czy Europa dalej powinna być azylem dla milionów uciekinierów z reszty świata i jakie wymogi powinno się stawiać przybyszom z wielu odmiennych kulturowo obszarów. Dyskusja - która przede wszystkim zdominowała media i opinię publiczną krajów, gdzie liczba imigrantów jest niemała (jak chociażby Francja, Niemcy, Wielka Brytania) - znalazła także swoje odzwierciedlenie w próbach nowych regulacji ds. imigracji i integracji, powstających w ramach Unii Europejskiej.