www.fae.pl - Publikacje

Kiedy premier Theresa May ogłaszała 24 kwietnia br. przedterminowe wybory, Partia Konserwatywna miała ponad dwudziestoprocentową przewagę w sondażach nad opozycyjną Partią Pracy. Dysponowała 331 miejscami w 650-osobowej Izbie Gmin. W wyniku wyborów utraciła 13 mandatów, a tym samym liczba konserwatystów w parlamencie zmniejszyła się do 318 osób. Brytyjska premier postanowiła zagrać va banque, jednak jej strategiczny gambit polityczny okazał się niewypałem i sprawił, że sytuacja rządu (i Partii Konserwatywnej) jest teraz znacznie gorsza, niż przed rozpisaniem wyborów. 

Kampania prezydencka i pierwsze miesiące prezydentury Donalda Trumpa w odniesieniu do zagadnień polityki zagranicznej USA skoncentrowane były przede wszystkim na dwóch kluczowych elementach: krytyce dysproporcji w wydatkach na cele obronne pomiędzy USA i europejskimi członkami NATO oraz zagrożeniu ze strony terroryzmu islamskiego. Ubiegłoroczne zamachy w Belgii, Francji, Niemczech, a także niedawne ataki w Wlk. Brytanii, wysunęły jednak problematykę walki z radykalnym islamem na pierwsze miejsce w agendzie nowej administracji. Prezydent D. Trump oprócz kontrowersyjnych rozwiązań legislacyjnych, jest znacznie bardziej skłonny od swojego poprzednika do uderzeń militarnych, jak również próbuje ustanowić „dialog strategiczny” z Arabią Saudyjską, Izraelem i państwami NATO, w celu efektywniejszej walki z islamistami, szczególnie z Państwem Islamskim (IS). Elementem ostatnich wysiłków była pierwsza wizyta zagraniczna Trumpa, która rozpoczęła się w Arabii Saudyjskiej, a zakończyła się szczytem G-7 na Sycylii.

Zwycięstwo Emanuela Macrona w II turze wyborów prezydenckich we Francji (7 maja br.) nad Marine Le Pen, kandydatką Frontu Narodowego (FN), zostało z ulgą przyjęte przez establishment polityczny większości państw UE. Pomimo, że kampania wyborcza była w pierwszej kolejności zdominowana stagnacją gospodarczą i słabnącą rolą międzynarodową Francji na Starym Kontynencie, przede wszystkim względem Niemiec, to zamach terrorystyczny na Polach Elizejskich (20 kwietnia br.) po raz kolejny zainicjował dyskusję na temat kierunków i sposobu zwalczania zagrożenia terrorystycznego we Francji. Szczególnie aktywna była M. Le Pen, która przez cały okres kampanii wyborczej z ostatecznego rozprawienia się z islamskim terroryzmem uczyniła jeden z głównych elementów swojego programu wyborczego. Znacznie odmienne stanowisko prezentował E. Macron i jego En Marche!, które zasadniczo nie odbiegało od działań podejmowanych w czasie prezydentury François Hollande. W rozważaniach na temat przyszłej polityki antyterrorystycznej prezydenta E. Macrona nie można zapomnieć o postulatach FN i jej liderki M. Le Pen, której potężny kapitał polityczny może umożliwić jej odniesienie sukcesu w wyborach do parlamentu, zaplanowanych na czerwiec br.

 W 2017 r. FAE i Forum Postępu zakończyło realizację dużego projektu badawczego pt. „Tożsamość i wizerunek Lewicy”. Partnerem merytorycznym i finansowym tego projektu była Fundacja Europejskich Studiów Progresywnych (ang. FEPS: Foundation for European Progressive Studies). Cel edukacyjny tego projektu to zainicjowanie debaty w ramach dyskursu publicznego na temat uwarunkowań obecnej pozycji lewicy politycznej w Polsce oraz wskazanie przesłanek prowadzących do rekonfiguracji tej pozycji w ramach następnego cyklu wyborczego. Cel badawczy projektu to identyfikacja, opis oraz wyjaśnienie głównych wymiarów autopercepcji tożsamości i wizerunku lewicy przez elity partyjne identyfikujące siebie jako lewicowe. 

W pierwszej fazie projektu, odbywającej się od grudnia 2016 r. do stycznia 2017 r., zgromadzono materiał empiryczny (dane sondażowe, artykuły naukowe, artykuły prasowe) na temat pozycji lewicy w systemie partyjnym III w okresie od 1989 r. do 2015 r. W tej fazie zaprojektowano, na podstawie analizy zgromadzonego materiału empirycznego, scenariusz indywidualnego wywiadu pogłębionego, który będzie wykorzystany w drugiej fazie projektu. 

Druga faza projektu obejmowała kilka elementów. Pierwszy z nich to przeprowadzenie 20 indywidualnych wywiadów pogłębionych z lewicowymi politykami, którzy uczestniczyli w kształtowaniu pozycji lewicy w ramach polskiego systemu partyjnego. Ta faza obejmowała także przeprowadzenie cyklu konferencji programowych (Lublin, Wrocław, Olsztyn) i spotkania z ekspertami (politolodzy, socjolodzy).

Przyjęta 4 maja br. koncepcja tzw. stref deeskalacji w Syrii, sformułowana pod auspicjami Rosji, Iranu i Turcji na kanwie „konferencji pokojowej” w Astanie – to kolejna z całej serii prób zatrzymania konfliktu syryjskiego. Próba bez wątpienia najbardziej zaawansowana politycznie i organizacyjnie, koncepcyjnie wychodząca też znacznie dalej poza wcześniejsze „rozejmy” i „zawieszenia broni” w Syrii. Równocześnie jednak sposób, w jaki opracowano i w jaki wdrażany jest ten pomysł – a zwłaszcza fakt, iż dokonała tego wąska grupa państw zaangażowanych bezpośrednio w konflikt syryjski i mająca w nim swe bardzo wyraźnie sprecyzowane interesy strategiczne – sprawia, że perspektywy utrzymania tego nowego narzędzia wygaszania wojny w Lewancie i jego ostatecznego sukcesu zdają się być nikłe. Zwłaszcza, że prawdziwe cele jego autorów znacznie odbiegają od tych oficjalnie deklarowanych.